ხუთშაბათი, 28.03.2024, 15:36
მოგესალმებით სტუმარი | RSS
[ ახალი შეტყობინებები · მონაწილეები · ფორუმის წესები · ძებნა · RSS ]
  • გვერდი 1 დან
  • 1
თბილისის ფორუმი » ძირითადი კატეგორიები » ხელოვნება » იან ვერმეერი
იან ვერმეერი
ყუთიДата: პარასკევი, 24.04.2009, 18:54 | Сообщение # 1
Группа: მოდერატორი
Ранг:
VIP მომხმარებელი
Сообщений: 39
Награды: 0 Пол: ქალი
(1632-1675)
იან ვერმეერი XVII საუკუნის ჰოლანდიელი ფერმწერია. 1632 წელს ქალაქ დელფტში, ბერგერ ვერმეერს შეეძინა ვაჟი იოანესი (იანი). მომავალი დიდი მხატვრის მამას ჰქონდა სასტუმრო, აწარმოებდა მოდურ აბრეშუმს და ხანდახან სურათებითაც ვაჭრობდა. იანი იზრდებოდა წელგამართულ ოჯახში, სადაც მკაცრი წესრიგი სუფევდა. ბავშვობის წლები უდარდელად მიდიოდა, რაც უფრო იზრდებოდა, მეტად აკვირდებოდა მამამისთან მოსულ გრძელთმიან მხატვრებს, რომლებიც ნამუშევრებს უტოვებდნენ მამას. ყმაწვილობაში თვითონვე მოსინჯა ფუნჯი. ოჯახში ამით არ აღფრთოვანებულან, მაგრამ არც ხელი შეუშლიათ.
1653 წელს მხატვართა წმ. ლუკას სახელობის გილდიამ თავის რიგებში მიიღო ახალგაზრდა ვერმეერი. ამ დროისთვის ის დაქორწინებული იყო ეკატერინე ბოლნესზე. მასთან ეყოლა რვა ბავშვი. ცხოვრობდა სიდედრთან წითელი აგურის სახლში. ძალიან უყვარდა თავისი საქმე. თითქოს ყველაფერი კარგად მიდიოდა, შეკვეთებიც ჰქონდა, რადგან დიდ ოჯახს რჩენა სჭირდებოდა. 1654 წ. დელფტში აფეთქდა დენთის საწყობები, რამაც შეიწირა ვერმეერის მასწავლებლის ნიჭიერი კარელ ფაბრიციუსის სიცოცხლე, რომელიც ძალიან ბევრს პირდებოდა ვერმეერს. ვერმეერი შეძრა მასწავლებლისა და მეგობრის სიკვდილმა. საერთოდ მისი ბიოგრაფიული დოსიე ძალიან მწირია. ჩვენ არ შემოგვრჩენია არც მხატვრის ჩანაწერები, არც დღიურები, მხოლოდ შემთხვევითი ცნობები მისი თანამედროვეებისგან. არადა იგი არ იყო განზე მდგარი, პასიური ადამიანი, იგი მაღალ თანამდებობაზეც მუშაობდა მხატვართა გილდიაში, ამავე დროს იყო ექსპერტიც რომაული და ვენეციური ტილოებისა. თავის ტილოებს საკმაოდ ძვირადაც ჰყიდდა, მაგრა მუშაობდა ძალიან ნელა. წლსიწადში ორ ნამუშევარს თუ დაამთავრებდა, ამიტომ საფიქრელია, რომ იგი შემოსავლის სხვა წყაროებითაც სარგებლობდა. მისი დიდი მფარველი და შემოქმედების დამფასებელი გახლდათ (სხვათა შორის მეფუნთუშე) ჰენდრიკ ვან ბუიტენი. შემონახული ფრანგი დიდებულის ჩანაწერი, რომელიც გაკვირვებულია, რომ ვერმეერის ნახატში ,,მეფუნთუშეს 600 ლივრი გადაუხდია, თანაც ნახატზე მხოლოდ ერთი ფიგურაა გამოსახული, მისი აზრით 6 პესადაც კი არ ღირდა”. ამ გადასახედიდან სასაცილოა ნამუშევრის ფასზე იმსჯელო ფიგურების რაოდენობის მიხედვით.
მხატვარი გარდაიცვალა 43 წლის ასაკში მძიმე ავადმყოფობის შედეგად, დარჩა ცოლი და 8 ბავშვი, ბევრი დაუმთავრებელი ტილო, არ არის სემორჩენილი მისი ავტოპორტრეტიც. ჩვენ არ ვიცით როგორ გამოიყურებოდა ვერმეერი, მან გამოსახა თავი ერთ ტილოზე ,,მხატვრის სახელოსნო”, სადაც იგი ზურგითაა ჩვენსკენ მობრუნებული, ტილო ისეთი სიზუსტითაა შესრულებული, გვიჩნდება სურვილი დავუძახოთ მხატვარს,,მობრუნდით იან! დაგვანახეთ თქვენი სახე!”
უცნაურია, მაგრამ ასეთი გენიალური მხატვარი, მხოლოდ ბრმა შემთხვევამ აღმოაჩინა XIX საუკუნის შუა წლებში. ფრანგი კრიტიკოსი ტორე_ჰააგის მუზეუმის შესწავლისას იყო შოკირებული ერთი ნამუშევრით, რომელსაც ,,დელფტის ხედი” ერქვა, ავტორი კი თან ვერმეერი გახლდათ. შემდგომში ტორემ, მთელი ცხოვრება მიუძღვნა ვერმეერის შემოქმედებას. მან თავისი აღრფთოვანება გადასდო ხელოვნების ისეთ დამფასებლებს როგორებიც იყვნენ თეოფილე გოტიე, ძმები გონკურები და მაქსიმ დიუკანი. ათი წლის ძიების შემდეგ თითქმის ყველა ნახატი აღმოჩენილ იქნა, მაგრამ ვერმეერის ტილოები 40-ს არ აღემატებოდა. სიმცირის გამო ფასები წარმოუდგენლად მაღალია მის ნამუშევრებზე, რადგან ყველა დიდ მუზეუმს აქვს პრეტენზია, რომ ფლობდეს ვერმეერის შედევრებს.....


[გაზაფხულის საღამოა მშვიდი,
ხიდან ხეზე გადაფრინდა ჩიტი.]
ყუთიДата: პარასკევი, 24.04.2009, 18:58 | Сообщение # 2
Группа: მოდერატორი
Ранг:
VIP მომხმარებელი
Сообщений: 39
Награды: 0 Пол: ქალი
,,გოგონა მარგალიტის საყურით”

მისი სათნო, უმანკო სახე მობრუნებულია მაყორებლისკენ. თავზე ახურავს ცისფერი ჩალმა, ყვითელი დაბოლოებით. თეთრი საყელო, ხაზს უსვამს, სადაფისფერ სახის კანს. ტანსაცმელი ოქროსფერშია. შეუმჩნევლად აუწევია უფერული წარბები. ის ყურადღებით გვათვალიერებს სევდიანი, ოდნავ კეკლუცი თვალებით. კულმინაცია პორტრეტისა _ყურის ჩრდილქვეშ დიდი მარგალიტია, რომელიც კრავს და ასრულებს კომპოზიციას. მხატვარი ალბათ კარგად იცნობდა გოგონას, ხედავდა ყოველ დღე, ყოველ წუთში, მის მიმიკას, მის მოქმედებას, რადგან ასე ღრმად დაიჭირა მისი შინაგანი ემოცია, მისი სისადავე და უბრალოება. ჩვენ მისი თვალებით ვხედავთ ვერმეერს.

,,მხატვრის სახელოსნოში”

თანაბარი წყნარი შუქი ეფინება სტუდიას, ბრინჯაოს ჭაღს, დიდ რუკას, რომელზეც ჰოლანდიის 17 პროვინციაა გამოსახული. მაგიდაზე უწესრიგობაა. თაბაშირის ნიღაბი, ალბომი, სქელი ტრაქტატი ფერწერაზე, ჭრელი ნაჭრების გროვა უცნაურად ჩაცმული გოგონა პოზირებს, მის ლამაზ თავს დაფნის ფოთლის გვირგვინი ამშვენებს. ამ აქსესუარების შემყურე მოდელი უნდა გამოხატავდეს ანტიკურ ქალღმერთს, მაგრამ გოგონა რჩება უბრალო, მორიდებულ არსებად, მკერდთან მიუხუტებია სქელი წიგნი, მოუხერხებლად უჭირავს სპილენძის საყვირი. ნათელია რომ ჩვენ წინ ქალღმერთი კი არა ჩვეულებრივი გოგონაა. სწორედ ეს უბრალოება ხიბლავს მხატვარს. მხატვარი ზის ჩვენსკენ ზურგით, ეს უიშვიათესი შემთხვევაა, როცა მხატვარმა არ ინება და არ დაგვიტოვა თავისი გამოსახულება.

,,გოგონა წერილით ღია ფანჯარასთან”

კომპოზიცია მკაცრი გეომეტრიულობით არის აგებული. ავტორმა ჩადო მთელი თავისი გენია, რომ ეჩვენებია მიწიერი, იდეალური პროპორციები. სუფთა კედელი, რაფის სწორი ხაზები დაპირისპირებულია მწვანე ფარდის რბილ ნაოჭებთან. ეს გარემო ხაზს უსვამს გოგონას ნატიფ პროფილს. მშვენივრადაა გამოყენებული ნატურმორტიც. ყველაფერი გაერთიანებულია წყნარი შუქით. ყველგან სისადავეა. დგას ერთი ფიგურა ყველანაირი ეფექტების, ჟესტების და მოძრაობის გარეშე. სრული სიცუმეა, მხოლოდ გულისცემის ხმა _ წერილის კითხვისას. სწორედ ეს თვისება აქვს ვერმეერს ააჟღეროს სიჩუმე. ეს მხოლოდ გენიოსებს შეუძლიათ. ამ ნამუშევარს რაფაელის ,,სიქსტინის მადონასაც” ადარებენ დრაპირების გამო და იდეა _ იქ თუ ზეციური სრულყოფილებაა ნაჩვენები, აქ -მიწიერი ჰარმონიულობაა.

,,ქალი საკრავით”-

მაღალშუბლიანი ქალი იყურება ფანჯარაში დაჟინებული მზერით. სახეზე შეუმჩნეველი, გაურკვეველი ღიმილი დასთამაშებს. ის თითქოსდა რაღაცას იგონებს, მისთვის ინტიმურსა და ფასეულს. ნაზი ხელებით საკრავის სიმებს ასწორებს. ოთახში თრთის მოციმციმე მარგალიტისებური შუქი. ოთახი დამუხტულია მოლოდინის დაძაბულობით, ფანჯარაში რიჟრაჟია, ოთახიც დილის ბინდითაა განათებული. ქალი აშკარად ვიღაცას ელის.

“ახალგაზრდა ქალი კლავესინთან” მდიდარი ჰოლანდიელის საახლის განათებული კუთხეა წარმოდგენილი, იმდროინდელი ბაროკოს პერიოდის დრამატული სურათებისგან ძალიან განსხვავდება სიმშვიდით, ქალი ერთგულად ელოდება თავის საქმროს, გვერძე მობრუნებული სკამიც ამას მიანიშნებს.


[გაზაფხულის საღამოა მშვიდი,
ხიდან ხეზე გადაფრინდა ჩიტი.]
თბილისის ფორუმი » ძირითადი კატეგორიები » ხელოვნება » იან ვერმეერი
  • გვერდი 1 დან
  • 1
ძებნა:

საიტი დაარსა და მართავს DeSouza© 2024